Sal iodada: ¿quen debe tomala?

Publicado: 17 de agosto de 2018, 15:43
  1. Noticias
Sal iodada: ¿quen debe tomala?

O bocio non se cura con sal iodada

Galicia foi sempre unha zona endémica de bocio. Nos anos 80 a administración promoveu a inxesta de sal iodado, coma un mecanismo de diminución da prevalencia de bocio no noso país; era unha campaña avalada pola esperiencia noutros países, e ratificada pola Organización Mundial da Saúde. A Xunta iniciou en xaneiro do 1985 unha campaña baixo o lema “Contra o bocio, sal iodado”.

Agora ben, a mensaxe que moita poboación recibeu non foi “para previr o bocio é útil o sal iodado”, senón “se tés bocio, toma sal iodado”. Foi unha interpretación errada, que tiña a súa orixe nun eslogan pouco meditado, e a diferenza era clara: o sal iodado é útil nas persoas que aínda non teñen bocio e teñen risco de desenrolalo, pero non é útil nas persoas que xa teñen bocio dende hai anos. Pronto empecei a descubrir este erro de interpretación nos meus pacientes, e así llo comuniquei á administración galega, sen teren resultado.

O certo é que dende esa campaña, pronto empezaron a aparecer moitos casos novos de hipertiroidismo (aumento de produción de hormona tiroidea). No 1987 presentei a primeira comunicación que se fixo en Galicia deste problema , que xa aparecera noutros países que iniciaran unha campaña de promoción do sal iodado. Os pacientes que eu describía eran persoas, moitas de idade avanzada, con bocio de longa evolución, que en todo ese tempo non lles dera problema ningún, pero que cando escoitaron a campaña da Xunta se puxeron a tomar sal iodado ca idea errada de que lles podería facer diminuír ou desaparecer o bocio. Pero certo é que non só non se lles reducía o bocio, senón que este empezaba a producir un esceso de hormona tiroidea, con consecuencias potencialmente graves, especialmente en poboación maior, e así algúns dos pacientes que eu describía apareceron con complicacións cardíacas causadas por ese problema; a primeira medida foi, por suposto, a suspensión do sal iodado. E todo por un eslogan pouco afortunado.

¿Quen debe tomar sal iodada?

Hox en día moita xente segue a ter unha errada interpretación da utilidade do sal iodado, e por eso queremos clarificalo:

  • O sal iodado é útil en nenos, en adolescentes, en embarazadas (para o neno que levan dentro) e en mulleres que dan peito; evita problemas relevantes por déficit de iodo nos nenos que están no útero da nai ou que toman peito, e evita –en parte– a aparición de bocio no resto de nenos e mozos.
  • Pero para o resto da poboación non ten esa utilidade; máis aínda, nas persoas que xa teñen bocio (e máis se este tén nódulos) o sal iodado pode desencadear un hipertiroidismo que, especialmente no caso de persoas maiores, pode ter serias consecuencias.

Polo tanto, as persoas que non entran no grupo descrito de nenos, mozos e mulleres embarazadas ou que dan peito, non deben tomar sal iodado, e, sobre todo, ningunha persoa de idade avanzada. Comprendo que pode haber algunha dificultade nunha familia na que conviven nenos e vellos, pero pódese solventar deixando de botarlle o sal iodado á comida compartida e botándollo por riba aos nenos despois da preparación.

Finalmente, moitos especialistas en Endocrinoloxía temos a convición de que o bocio obedece tamén a outras causas, non só o déficit de iodo, e así a compoñente heredo-familiar xoga un papel importante; de feito, seguimos a ver bocio nunha poboación que xa fai unha dieta variada e toma cantidades abondo de iodo.

De tódolos xeitos, é imprescindible asegurar un aporte axeitado de iodo aos nenos mentres están no útero da súa nai e mentres toman peito, non xa pola aparición de bocio, senón para evitar outras complicacións serias; tamén axuda a previr o bocio na nenez e na adolescencia. Pero debemos clarificarlle ao resto da poboación que o bocio non se cura con sal iodado e que as persoas que non entran nese grupo descrito non teñen obriga de tomar sal iodado, non deben tomalo se teñen bocio, e de ningún xeito se son de idade avanzada.

Suárez, X. M.: “Hipertiroidismo: complicación dunha campaña de sal iodado”. Comunicación ao I Encontro Luso-Galaico de Endocrinoloxía e Nutrición, Porto, 1987.

Noticias relacionadas

Cuidados faciales para la década de los 30 8 sep

Cuidados faciales para la década de los 30

08/09/2020 Noticias
El objetivo de los tratamientos de Medicina Estética en la década de los 30 debe ser la prevención y el tratamiento de las primeras arrugas, la mejora de la textura de la piel y la unificación del tono de la misma. Principales daños faciales que se dejan ver en la década de los 30 Los rellenos
Tratamientos de hidratación facial 4 sep

Tratamientos de hidratación facial

04/09/2020 Noticias
Tratamiento de hidratación facial Todos necesitamos hidratar la piel del rostro a diario. Y aún así no siempre es suficiente. El uso de cosméticos inadecuados, la exposición solar sin protección o escasa protección, una mala alimentación, la contaminacón, los cambios hormonales, los procesos de
¿A qué ayudan las luces LED en el cuidad de la piel? 1 sep

¿A qué ayudan las luces LED en el cuidad de la piel?

01/09/2020 Noticias
Beneficios de la tecnología de luces LED en Medicina Estética Las luces LED son luces con características y colores específicos que mantienen propiedades beneficiosas para el tratamiento de diferentes enfermedades o mejora de problemas antiestéticos de la piel. En Medicina se utiliza esta
Comience su programa de pérdida de peso 26 ago

Comience su programa de pérdida de peso

26/08/2020 Noticias
Programa de pérdida de peso Si tiene un sobrepeso grave y tiene un historial de dietas fallidas, el programa de pérdida de peso con Balón Gástrico puede ser la solución que necesita. El Balón Gástrico es una bola de consistencia blanda que se coloca en el estómago. Este se ingiere durante una

Financiado por la Unión Europea - NextGenerationEU. Sin embargo, los puntos de vista y las opiniones expresadas son únicamente los del autor o autores y no reflejan necesariamente los de la Unión Europea o la Comisión Europea. Ni la Unión Europea ni la Comisión Europea pueden ser consideradas responsables de las mismas.